KIRMIZININ EN MASUM HALİ
Gelincik ve Reçel Tadında Hatıralar
Bazı çiçekler vardır, sadece gözünüzle görmezsiniz; kalbinizle hissedersiniz. İşte gelincik tam da böyle bir çiçektir. Rüzgarla dans ederken narin bedenini izlersiniz, ama o narinlikte bir asalet, bir gurur gizlidir. Ne bahçelerde yetişir, ne de özel ilgi ister. Kendi kendine çıkar toprağın içinden. Tıpkı çocukluğumuz gibi… Kökü sade, hikayesi derin.
Benim için gelincik, sadece bir kır çiçeği değil; çocukluğumun yaz sonlarına gizlenmiş bir anı defteri gibidir. Anneannemin köy evinin önünde, uzaktan bakınca kanat çırpan kelebekler gibi salınan gelincikleri hatırlıyorum. Elimize almaya kıyamazdık; sapı hemen kırılır, çabucak solar, ama kalbimizde en uzun ömürlü çiçek o olurdu.
Bir de reçeli vardır gelinciğin… Çoğu bilmez, tatmamıştır belki. Ama bilen bilir; rengiyle gözünü, kokusuyla burnunu, tadıyla ruhunu doyurur. İlk kez anneannem yapmıştı gelincik reçelini. Topladığımız çiçeklerin yaprakları bir anda kazanda rengini salarken sanki bir masala dönüşüyordu mutfak. O pembe-kırmızı ton, kavanozlara girince bir aşk mektubu gibi saklanırdı raflarda.
Ama itiraf etmeliyim, gelincik reçelinin en güzelini ben Bozcaada’da yedim. Reçelci Gülizar Teyzemin yaptığı reçellerin tadı hâlâ damağımda… Her sabah tezgâhının arkasında, beyaz yazmalı başıyla, bir yandan denizi izler bir yandan reçel kavanozlarını dizip gelenleri gülümsemeyle karşılardı. Ama gelincik reçeli başka… Ne zaman o kıvamlı, nar kırmızısı reçelin kapağını açsam, Bozcaada rüzgârını, denizin tuzunu, çocuk kahkahalarını duyarım sanki.
Gülizar Teyze, “Bu çiçek nazlıdır kızım, çok şekerle boğmayacaksın. Her şeyi dozunda bırakacaksın” derdi. Haklıydı. Gelincik reçeli yapmak da, sevmek gibidir. Nazlı bir iştir. Fazlası karar, azı eksik olur.
Bugün şehirdeyiz. Asfalt yollar, beton duvarlar arasında artık nadiren rastlıyoruz bir gelinciğe. Ama bazen bir pazar tezgâhında, bazen bir kavanozun içinde yeniden göz göze geliriz onunla. Ve işte o an, zaman durur. Bir çiçeğin, bir reçelin ardına saklanan bütün hatıralar bir anda canlanır.
Ben hâlâ her bahar bir gelincik görünce başımı çevirip gülümserim. Çünkü bilirim ki, doğa bize unuttuğumuz şeyleri zarifçe hatırlatır. Gelincikse, en çok da masumiyeti…
Ve belki de bu yüzden; bir gün olur da yolunuz düşerse Bozcaada sokaklarına, bir tezgâhta gelincik reçeline rastlarsanız… Deneyin. Sadece damağınıza değil, ruhunuza da iyi gelecektir.
Eğer bir gün kırda yürürken karşınıza gelincikler çıkarsa, birkaç tanesini özenle toplayın. Çünkü birazdan çocukluğunuza bir kavanoz açacaksınız…
Malzemeler:
- 100-120 adet taze gelincik çiçeği (sadece kırmızı taç yaprakları kullanılacak)
- 3 su bardağı toz şeker
- 2 su bardağı su
- Yarım limonun suyu
- (isteğe bağlı) birkaç damla doğal gıda boyası ya da vişne suyu (renk yoğunluğu için, ama geleneksel tarif sade yapılır)
Yapılışı:
- Gelinciklerin yalnızca kırmızı yapraklarını dikkatlice ayıklayın. Yeşil kısımlarını kullanmayın; çünkü reçelin tadını acılaştırabilir.
- Yaprakları nazikçe yıkayın ve fazla suyunu süzün.
- Bir tencerede suyu kaynatın. Su kaynayınca yaprakları içine atıp sadece 1 dakika haşlayın, sonra hemen süzgeçle alın. Bu işlem renk sabitleme içindir.
- Haşladığınız yaprakları tekrar sudan geçirip süzdükten sonra bir kenarda bekletin.
- Ayrı bir tencerede su ve şekeri kaynatarak şerbet hazırlayın. Şeker iyice eridiğinde haşlanmış yaprakları şerbete ekleyin.
- Kısık ateşte yaklaşık 15-20 dakika kadar reçel kıvamına gelene kadar kaynatın. Kıvama geldiğini anlamak için bir damla reçeli tabağa damlatın, yayılmıyorsa olmuş demektir.
- En son limon suyunu ekleyin, 2-3 dakika daha kaynatıp altını kapatın.
- Ilındıktan sonra temiz cam kavanozlara doldurun. Kapağını sıkıca kapatın. Serin ve karanlık bir yerde saklayın.
Not: Gelincik reçeli, kahvaltıda kızarmış ekmeğin üzerinde nefis olur. Ama en güzeli, bir yaz akşamı çocukluğunuzu hatırlarken, incecik bir dilim ekmeğin üstünde onu yavaşça yemek…
Helin Nazlı Çoban